ၵဝ်.ငဝ်ႈသႆၢလႅင်းထမ်း
လွင်ႈပဵၼ်မႃးၵဝ်ႉငဝ်ႈသႆၢလႅင်းထမ်း |
ႁႅင်းတိုၵ်းသူၼ်းၸႂ်
မူိဝ်ႈဝၼ်းထိ ႑႔ လူိၼ်ၵျႅၼ်ႇၼူဝ်ႇဝႃႇရီႇ ႑႙႗႙ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ေႁႃၶမ်း ၼၢင်းေႁႃၶမ်း ႄလႈ လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈ ၸဝ်ႈယိင်းၵျၱႇလႃးၽွၼ်း လႆႈၵွျႃႉႁွတ်ႈၽႅဝ်ထုိင် မူႇဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇတီႈ ၼုိင်ႈ ဢၼ်ယူႇတိတ်ႉၸပ်းၸႆၢးလႅၼ်လိၼ်် ထႆး-တႆး ၸုိင်ႈထႆးပွတ်းႁွင်ႇဢၼ်ႁွင်ႉၸုိဝ်ႈဝႃႈ “ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ်” ၊ လႆႈၵႂႃႇယဵမ်ႈလူတူၺ်းထိုင်ႄလႈတူင့်တၵ့်ပဵၼ်ၼင်ႇမိုတ်ႇၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ် ၵၼ်ေသ လႆႈထၢမ်ထိုင်လွင်ႈယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ် လွင်ႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမူိင်းၵႂႃႇ ယူႇယဝ့်။
ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ်ၼႆ့ ပဵၼ်မူႇဝၢၼ်ႈတႆး ဢၼ်ၸၢဝ်းတႆးလႆႈႄတႇတင်ႈဝႆ့ယူႇတီႈဢူိင်ႇတႃႈ တွၼ်း ေၸႊဝဵင်းႄမႈဢႆၢ ေၸႊတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ယူႇဝႆ့ၼူိဝ်ၾင်ႇႄမႈၼမ့်ၵူၵ်း ယၢၼ်ၵႆၵၼ် တင်းေၸႊဝဵင်းႄမႈဢႆၢမွၵ်ႈ 13 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတူိဝ်ႇရ် ယၢၼ်ၵႆတင်းဝဵင်းၵဵင်းမႆႇမွၵ်ႈ 185 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတူိဝ်ႇရ်။
ၼႂ်းဝၼ်းမူိဝ်ႈၸဝ်ႈၶႆႇၾႃႉတင်းသၢမ်လႆႈၵၴႃႉႁွတ်ႈမႃးထိုင်ၼၼ့် မႅၼ်ႈၽွင်းမူိဝ်ႈပီႈၼွင့်တႆး ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ်တိုၵ့်ၸတ်းႁဵတ်း ”ပၢင်ပွႆးယုၵ့်ယွင်ႈၸဝ်ႈၶူးေမႃတႆး” ဢၼ်ပဵၼ်ပွႆးယုၵ့် ယွင်ႈၽူႈမီးပၺႃႇပိုၼ့်ႁူႉ ၽူႈၵတ့်ၶဵၼ်ႇတႆး ၸူိဝ်းဢၼ်လႆႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇ သုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇယဝ့် ေသသမ့်လႆႈႁဵတ်းပဵၼ်ပပ့်တႅမ်ႈမႆၢသင်ႇသွၼ်ဝႆ့ပၼ်ထုိင်လုၵ်ႈလၢၼ် ႁႂ်ႈလႆႈသိုပ်ႇသၢၼ်ႁပ့် ပုတ်ႈပုၼ်ႈၽွၼ်းၵႂႃႇ၊ ပၢင်ပွႆးယုၵ့်ယွင်ႈၸဝ်ႈၶူးေမႃတႆးၼႆ့မီးပီႈၼွင့်တႆးၼႂ်းမူိင်းထႆးပတ်းပိုၼ့်ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၶိုင်ပွင် ၸတ်းႁဵတ်းေသ ပဵၼ်လွင်ႈလူႇတၢၼ်းပၼ်ၽူႈသဵင်ႈၵၢမ်၊ႄၼလွင်ႈၾိင်ႈႄငႈၾိင်ႈထုင်းတႆး ႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈယုၵ့်ယွင်ႈထိုင်ၵုင်ႇမုၼ်ၸဝ်ႈၶူးေမႃဝႃႈၸူိင့်ၼင်ႇၼႆႄလႈ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ် ေႁႃၶမ်း ၼၢင်းေႁႃၶမ်းသမ့်မႃးႁၼ်မႅၼ်ႈၾိင်ႈထုင်းဢၼ်လီငၢမ်းၶွင်ပီႈၼွင့်တႆးေသ လႆႈ သင်ႇလၢတ်ႈပၼ်ၾၢင့်ထုိင်ပီႈၼွင့်တႆးဝႃႈ “ႁႂ်ႈႁၵ့်သႃႇမႅတ်ႇပႅင်းၾိင်ႈထုင်းၾိင်ႈႄငႈဢၼ်လီ ငၢမ်းၼႆ့ဝႆ့ယႃႈႁႂ်ႈႁူင်ႈႁႆၢေတႃႇၸူဝ်ႈယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်” ဝႃႈၸူိင့်ၼင်ႇၼႆယဝ့်။
ေၶႃႈသင်ႇလၢတ်ႈၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ေႁႃၶမ်းတင်းသွင်ၼၼ့် ဝႆၢးမႃးလႆႈမႃးပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ်တိုၵ်း သူၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းတႃႇပီႈၼွင့်တႆး တႃႇႁႂ်ႈမီးၸုမ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၵၢၼ်ၵူႉသူဝ်ႇလ် တႃႇ ၵမ့်ၸွႆႈၵူၼ်း၊တႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်မႅတ်ႇပႅင်းၾိင်ႈထုင်းသိုပ်ႇသၢၼ်ႁၵ့်သႃၼင်ႇႁိုဝ်ေပႃးေတ ဢမ်ႇလႆႈႁႆၢဝႆၢးၵႂႃႇ။
ၸၢဝ်းတႆး ပဵၼ်ေၶႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်တႆးႁွင့်တူဝ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်ထႆးႁွင့်ဝႃႈ”ထႆးယႂ်ႇ” ပဵၼ်ၵိင်ႇႄၽၶူိဝ်းတႆး ၶူိဝ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸႂ်ႉၽႃႇသႃႇၼႂ်းၶူိဝ်းတႆးဢၼ်မီးယူႇဝႆ့ၼႂ်းမူိင်းထႆး မူိင်းမၢၼ်ႊ မူိင်းတႆး မူိင်းႄၶႇ ဢိၼ်းၻီးယႃး(ဢႃႇသမ်ႇ) ဝႅတ့်ၼၢမ်း ၶမဵၼ် ႄလႈလၢဝ်းႄတႇၵႂႃႇၸူိဝ်းၼႆ့၊
ၶူးေမႃတႆး ပဵၼ်ေၶႃၵႂၢမ်းဢၼ်တႆးႁွင့်ၽူႈမီးပၺႃႇၽူးၵတ့်ၶႅၼ်ႇလွင်ႈပႆၢးဝူၼ့်တၢင်းႁူႉေမႃ ၵႂၢမ်း မင်ႇၵထသင်ႇသွၼ် ပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်၊
---------------------------------
ၵဝ်ႉငဝ်ႈၶူးေမႃတႆး ယွၼ်ႉပူိဝ်ႈေၶႃႈသင်ႇလၢတ်ႈၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ေႁႃၶမ်းဢၼ်ယၢမ်ႈမီးေတႃႇပီႈၼွင့်ၸၢဝ်း တႆးၼၼ့်ေသ ၸင်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးႁႅင်းၸႂ်တႃႇေတဢွၼ်ၵၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ပဵၼ်ၸုမ်း ၵၢၼ် ၵူႉသူဝ်ႇလ် ႄလႈပုၼ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်လႆႈၼၼ့် ႄတႇၸဵမ်မူိဝ်ႈပီႊ ႑႙႘႓ မႃးလႆႈ ဢွၼ် ၵၼ် ၶတ်းၸႂ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်တုမ်ဢုပ်ႇဢုဝ်းငူပ့်ငိၵၼ်မႃးလႆၢပွၵ်ႈလႆၢၶၢဝ်း ႄလႈလိုၼ်းသုတ်း လႆႈႁဵတ်”ပၢင်ၵုမ်လူင်တီႈဝတ့်ႄမႈဢႆၢလူင် ဢူိင်ႇႄလႈေၸႊဝဵင်းႄမႈဢႆၢ ေၸႊတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ေသ လႆႈမီးေၶႃႈတႅပ်းတတ်းမၵ်းမႆၢဝႃႈ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈေၵႃႇတင်ႈၵဝ့်ငဝ်ႈတႆးႁႂ်ႈၸႂ်ႉၸုိဝ်ႈဝႃႈ “ၵဝ့်ငဝ်ႈၶူးေမႃတႆး” ဝႃႈၼႆ၊ ၵူၺ်းၼႃႇၵွပ်ႈပူိဝ်ႈမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလႆၢၸူိဝ့်လႆၢပူိင်ႄလႈဢမ်ႇၸၢင်ႈေၵႃႈတင်ႈပဵၼ်ၼမ့် ပဵၼ်တူဝ်လႆႈၼင်ႇဢဵၼ်းဢၢၼ်းဝႆ့၊ ၵူၺ်းလႆႈႄတႇဝႆ့လွင်ႈေၵႃႈသၢင်ႈ ဢွင်ႈတီႈႄလႈၵဵပ်းႁွမ် ၶွင်ၵဝ်ႇမွၼ်ႇတႆး၊လႆႈသၢင်ႈ “ေႁႃၶူးေမႃတႆး” ဝႆ့လင်ၼုိင်ႈ ဢၼ်မီးၸိၵ်းမူိၼ်ၵွင်းမူး၊ တၢင်း တႂ်ႈပဵၼ်ဢွင်ႈပုၼ်ႈတႃႇၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဝႆ့ၶူး၊ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၾိင်ႈထုင်းသႃႇသၼႃႇ ႄလႈပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၵဵပ်းၶွင်ၵဝ်ႇမွၼ်တႆႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်မူိၼ်ၸူိင့်ၼင်ႇ “ႁွင်ႈႄၼၶူဝ်းၵဝ်ႇ” ၼၼ့်ယဝ့်။
ၵဝ့်ငဝ်ႈၶူိဝ်းတႆး
သုိပ်ႇမႃးၸွမ်သိုၵ်းလူင်(လိုဝ်ႈၵၢၼ်) ၽူၼ်း ဝၼႃးၵမူၼ်း ဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ်ၵႅမ်ႄမႈတပ့်ၵဝ်ႇ
ပွတ်းတွၼ်ႈထိ ႓ ၸုိင်ႈထႆး၊ပဵၼ်ၸၢဝ်းတႆးႄမႈႁွင်ႈသွၼ် လႆႈႁပ့်ပၢင်းမႃးပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် “ၸုမ်းၶူိဝ်းတႆးသႃႇၶၵ်းၶီး” ဢမ်ၼၼ် “ၸုမ်းၶူိဝ်းတႆးၽွမ့်ႁူမ်ႈ” မူိင်းၵွၵ်ႇ၊လႆႈမႃးၶႆႈၶိုၼ်း ၽိုၼ့်ၶိုၼ်းသုိပ်ႇသၢၼ်ပႆၢးဝူၼ့်လွင်ေၵႃႇတင်ႈၵဝ့်ငဝ်ႈတႆးၼၼ့်ေသဢဵၼ်းဢၢၼ်းၸႂ်ႉ ၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ၵဝ့်ငဝ်ႈၶူိဝ်းတႆး” ၼႆ၊ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇတင်ႈဢွင်ႈႁွင်ႈၵၢၼ်တီႈဝတ့်မႂ်ႇ ဢၼ် ယူႇဝႆ့သဵၼ်ႈတၢင်းသႃထုပရႃႇၻိတ်ႇ ယၢၼ်းၼႃးဝႃး မူိင်းၵွၵ်ႇၼၼ့် ပဵၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းဝႃႈ ၸူိင့်ၼႆေသတႃႇေၵႃႈ ၵွပ်ႈပူိဝ်ႈဝႃႈယင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းဢွင်ႈတီႈ မၼ်းဝႆ့ႄလႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၵူိတ်ႇပဵၼ်မႃးလႆႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။
ၵဝ့်ငဝ်ႈသႆၢလႅင်းထမ်း (ြၽႃႉထမ်းသႅင်)
သိုပ်ႇမႃးၼႂ်းပီႊ ႒႐႐႘ (ပီႊပုတ့်တ ႒႕႕႑) လူၺ်ႈတင်းၸွမ်သိုၵ်းလူင်(လိုဝ်ႈၵၢၼ်) ၽူၼ်း ဝၼႃးၵမူၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ေသ ပီႈၼွင့်တႆးၼႂ်းမူိင်းၵွၵ်ႇၸင်ႇလႆႈၽွမ့်ၵၼ်ၶွတ်ႇ ၽွတ်ႈၵဝ့်ငဝ်ႈ တႆးထႅင်ႈၵမ်းၼုိင်ႈပဵၼ်ထူၼ်ႈ သၢမ်၊ၵမ်းၼႆ့ၸႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ၵဝ့်ငဝ်ႈသႆၢလႅင်းထမ်း” (ၾႆၢႇထႆး ႁွင့်ဝႃႈမုၼ်းၼိထိြၽႃႉထမ်းသႅင်) ဢၼ်မီးတီႈပွင်ႇပဵၼ်ၽႃႇသႃႇဢင်းၵိတ်ႉဝႃႈ FOUNDATION OF THE LIGHT OF DHAMMA. (FLD) ယၢမ်းလဵဝ်လႆႈ ၸတ်း တင်ႈဢွင်ႈ "ႁွင်ႈၵၢၼ်ၸူဝ်ႊၶၢဝ်း" ဝႆ့တီႈ မႆၢ 99/25 သႆွးတႃႈၶၢမ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းြၽႃႉရၢမ်း 2 ဢူိင်ႇ သႄမၻမ်ႊ ပၢင်ႊၶုၼ်ထဵၼ်း မူိင်းၵွၵ်ႇ ၸုိင်ႈထႆး။
- တႃႇလုမ်းလႃးပႂ်ႉပႃးသႃႇသၼႃႇၶမ်းြၽႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ
- တႃႇမႅတ်ႇပႅင်းယုၵ့်ယွင်ႈၾိင်းႄငႈႄလႈလိၵ်ႈလႆၢးတႆး
- တႃႇပၼ်တိုၼ်းပႆၢးပၺႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼုမ်ႇႁႆၢးႄလႈၵမ်ၸွႆႈၽူႈယၢၵ်ႈၽၢၼ်တူၵ်းၵိၼ်း
- ဢမ်ႇယုင်ႈၵဵဝ်ႇလူၺ်းလွင်ႈတင်းၵၢၼ်ပႆၢးမူိင်းသင်
“ၵဝ့်ငဝ်ႈသႆၢလႅင်းထမ်း” မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ “သႆၢလႅင်းြတႃးၸဝ်ႈ” ၼႆၼၼ့် လႆႈပၢင်းဢဝ်ၸုိဝ်ႈ “ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၸဝ်ႈြသႃႇၼႃႇၵိင်ႇတ ဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၵႂၢၼ်းဝတ့် “ဝတ့်မႂ်ႇ” သႃႇထုပရႃႇၻိတ်ႇမႃး၊မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်တူၼ်ႈၸဝ်ႈဢၼ်ပီႈၼွင့်တႆး ၼႂ်းမူိင်ထႆး မူိင်းတႆး ပတ်းပိုၼ့်ယုမ်ႇယမ်ၼပ့်ထိုဝ်ၵၼ် ပဵၼ်တူၼ်ၸဝ်ႈတီႈယၢမ်ႈႁဵတ်းၵုင်ႇမုၼ်တၢင်းလီ ပုၼ်ႈ တႃႇပီႈၼွင့်တႆးမႃးၼမ်ႄလႈပုၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈယုၵ့်ယွင်ႈၵုင်ႇမုၼ်မၼ်းၸဝ်ႈၼၼ့် ၸင်ႇလႆႈၸႂ်ၽွမ့်ၸႂ်ၵၼ်ဢဝ်ၸုိဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈမႃးတၢင်ႇပဵၼ်ၸုိဝ်ႈၵဝ့်ငဝ်ႈတႆးႁဝ်းယူႇယဝ့်။ “ၵဝ့်ငဝ်ႈသႆၢလႅင်းထမ်း” လႆႈႁပ့်မႂ်ယိုၼ်ယွမ်းပၼ်ၶႂၢင့် (licence) ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ လၵ်း ပူိင်မီႈပႃႈတႂ်ႈၸုိင်ႈမူိင်းထႆး မူိဝ်ႈဝၼ်းထိ 16 လူိၼ်ၵျၱႇလႆႇ 2008 ႄလႈလႆႈႁပ့်မႂ်ႁပ့်ႁွင်း မၵ်းမႆၢလဝ်ႈတၢင်ႇ (certificate) မူိဝ်ႈဝၼ်းထိ 30 လူိၼ်သႅပ်ႇထႅမ်ၿူိဝ်ႇရ် 2008၊ ၸင်ႇလႆႈ ဢဝ်ဝၼ်းၼၼ့်ပဵၼ်ဝၼ်းေၵႃႈတင်ႈ(ဝၼ်းၵူိတ်ႇ) ၵဝ့်ငဝ်ႈသႆၢလႅင်းထမ်း ၵႂႃႇယူႇယဝ့်။
တၢင်းမုင်ႇႁၼ်ႄလႈပုၼ်ႈၽွၼ်း
ၵဝ့်ငဝ်ႈသႆၢလႅင်းထမ်း ပဵၼ်ၵဝ့်ငဝ်ႈ ဢၼ်ေတမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းႄလႈ ေတပဵၼ်ငဝ်ႈငုၼ်း ပီႈၼွင့်တႆးၵူႊၶူိဝ်းၶူိဝ်း ၼႂ်းလွင်ႈေတၵပ်းသၢၼ် ၵမ့်ၸွႆႈ ယုၵ့်ယွင်ႈ မႅတ်ႇပႅင်း ၾိင်ႈထုင်း ၾိင်းႄငႈႄလႈလိၵ်ႈလႆၢးတႆး၊ပၼ်တၢင်းၵမ့်ထႅမ်လွင်ႈပႆၢးပၺႃႇ ပုၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼုမ်ႇ ႁႆၢးတင်းလႆၢႄလႈၽူႈယၢၵ်ႈၽၢၼ်တူၵ်းၵိၼ်း၊ပႆၢးတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ ပႃးတင်းႁူမ်ႈမုိဝ်းၵပ်း သၢၼ်တင်းၸုမ်းၸူိဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းလွင်ႈၵၢၼ်ၵူႉသူဝ်ႇလ် ႄလႈမႅတ်ႇပႅင်းႁၵ့်သႃ သႃႇသ ၼႃႇၶမ်းြၽႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ႁႂ်ႈသိုပ်ႇသၢၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ႇၵႂႃႇၶူိဝ်းၶူိဝ်းယႂ်းယႂ်းၼၼ့်ယဝ့်။